Welmoed Sijtsma over lijsttrekkersdebat: ‘Voor mijn leeftijdsgenoten is de woningmarkt hét thema’

Voor Welmoed Sijtsma (30) is het de eerste keer dat ze een verkiezingsdebat leidt. Dat is gezien haar leeftijd natuurlijk niet zo vreemd. Zelf vindt ze het ‘spannend’ en ‘leuk’, vertelt ze op enthousiaste toon. ,,De lijsttrekkers van alle politieke partijen staan dan tegenover elkaar. Dat zie je ook in de Tweede Kamer, maar maandag moeten ze op stellingen direct op elkaar reageren.’’

Gevraagd welk thema haar zelf het meest aanspreekt, zegt ze onomwonden: ‘de woningmarkt’. ,,Dat houdt heel veel mensen van mijn leeftijdsgroep bezig. Ze zijn afgestudeerd, hebben een baan en moeten nadenken wat ze verder willen met hun leven. Gaan ze huren, gaan ze kopen? Kunnen ze wel een huis betalen? In Amsterdam, waar ik woon, is alles ontzettend duur. Maar zelfs in Leeuwarden is de huizenmarkt overspannen.’’

‘Ik kom om het weekend in Leeuwarden’

In Leeuwarden is Sijtsma opgegroeid. Geboren is ze in Hurdegaryp. Na een hbo-studie in Leeuwarden, volgde ze aan de RUG een masteropleiding journalistiek. Ze kwam bij Omrop Fryslân, het NOS Jeugdjournaal en Goedemorgen Nederland terecht en presenteert sinds begin vorig jaar op de donderdagavond de talkshow Op1 , eerst met Sander Schimmelpenninck, het laatste half jaar met Jort Kelder.

Met het Noorden heeft ze nog altijd een innige band. ,,Ik kom om het weekend in Leeuwarden. Mijn ouders wonen er en ook nog veel vrienden en vriendinnen. Ik ga er graag naartoe. Dat vind ik ook het leuke van het verkiezingsdebat. Dat het Noorden samenkomt met het landelijke.’’

‘Politiek staat best ver van ze af’

De politiek interesseert haar mateloos, maar dat was niet altijd zo. ,,Zelfs tijdens mijn studie hield het me nog niet zo bezig, moet ik eerlijk bekennen. Ik had er niet direct mee te maken. Ook niet toen ik voor het Jeugdjournaal werkte. Pas toen ik overstapte naar het grote mensen-nieuws heb ik dat ontwikkeld. Ik zie dat bij veel leeftijdsgenoten. De politiek staat best ver van ze af.’’

Ook dat thema spreekt haar zeer aan: de kloof tussen de politiek en de samenleving. ,,Dat zie je ook terug in het gasdebat, de toeslagenaffaire en de aanpak van de coronacrisis.’’

‘Heel eervol’

Op de vraag of ze zich meer journalist of presentator voelt, hoeft ze niet lang na te denken. ,,Journalist. Tijdens mijn studie was het ook altijd mijn bedoeling om journalist te worden. Presenteren kwam voorbij en vind ik ook heel leuk.’’

In de functie van gespreksleider van het lijsttrekkersdebat komt veel samen. Ze heeft er ‘megaveel’ zin in. ,,Het verkiezingsdebat is heel tof. Ik vind het eervol om te doen voor het Noorden, dat na aan mijn hart ligt.’’

‘Het moet veel over jongeren gaan’

Journalist Eelco Bosch van Rosenthal (44) heeft veel affiniteit met het Noorden. Dat is niet zo vreemd, want hij is opgegroeid in Peize, zat in Groningen op het Praedinius Gymnasium en studeerde Amerikanistiek aan de RUG. Bovendien heeft hij naar eigen zeggen ook wel wat met Friesland. ,,Het Noorden ligt mij na aan het hart.’’

Van Rosenthal is vooral bekend als presentator van Nieuwsuur . Verder maakte hij naam als Amerika-correspondent voor de NOS. Het leiden van een verkiezingsdebat is nieuw voor hem. ,,Ik heb natuurlijk wel gesprekken geleid, maar het is best spannend om leiding te geven aan acht lijsstrekkers die luidruchtig hun punt proberen te maken.’’

‘Over corona gaat het er soms fel aan toe’

Of er veel vuurwerk komt, valt te bezien. Hij hoopt vooral dat het een inhoudelijk debat wordt. Het eerste thema gaat over corona. ,,In de Tweede Kamer gaat het er soms fel aan toe. Ik hoop dat ze méér brengen dan oneliners waarmee ze met elkaar wedijveren.’’

Dat Wilders meedoet is een mooie opsteker. Hij is niet alleen de lijsttrekker van de grootste oppositiepartij, de PVV staat ook in de peilingen na de VVD op twee. ,,Je kunt misschien zeggen dat hij een wat luidruchtige manier van debatteren heeft, maar in de Tweede Kamer heeft hij over corona wel een belangrijke stem gehad.’’

‘Niet zo bizar als Amerikaanse verkiezingen’

Hij vindt het lastig om aan te geven wat in zijn ogen de belangrijkste thema’s zijn. Hij noemt onder meer vertrouwen in de overheid, dat raakt volgens hem zowel aan het gasdossier als aan de toeslagenaffaire. Verder bereikbaarheid, woningnood, klimaat en energietransitie. ,,Maar het moet ook veel over jongeren gaan. Die spelen in al deze thema’s een rol.’’

De Nederlandse verkiezingen zullen volgens hem niet zo ‘bizar’ verlopen als de Amerikaanse. ,,In Nederland moeten partijen samenwerken en compromissen sluiten. De polarisatie is veel minder groot. Aan de andere kant zie je vaak dat Amerikaanse ontwikkelingen na een tijdje overwaaien naar hier, ook de negatieve.’’

‘Extreem debat’

Het tumultueuze, eerste verkiezingsdebat tussen Trump en Biden, waarbij de gespreksleider niks had in te brengen, staat ook bij Bosch van Rosenthal nog helder op het netvlies. ,,Dat was zo’n extreem debat. Ongetwijfeld zal het maandag voorkomen dat ik een politicus die drie keer hetzelfde te berde brengt, moeten manen dat hij nu zijn punt wel heeft gemaakt. Maar het zal niet gauw zó ontsporen.’’